FERFORJE TARİHÇESİ

Ferforje Fransızca bir sözcük. Sözlük karşılığı; “ocakta çalışılan ve dövülerek işlenilen demir” olan ferforje sözcüğü, bugün günlük hayatta demir işçiliğiyle yapılan bir sanatın adı.

Ferforje Nedir - Ferforje Nerelerde Kullanılır - Ferforjenin Tarihi - Ferforje Fiyatları

Kömür ocağında kızdırdıkları demiri, örste çekiçle döverek şekil veren eski demirci ustaları, zamanla işi ilerleterek bunu bir sanata dönüştürmüşler. Demirin ateşle dansından ferforje sanatı doğmuş.

Günlük işlerde kullanılan at nalı, kazma, saban demiri gibi kaba demir aletleri yapan demirci ustalarından bazıları, zamanla ustalaşarak süslü ve ince işler yapmaya başlamış. Ocakta kızaran demirin, hünerli ustaların ellerinde oya gibi işlenmesiyle ortaya çıkan sanat eserlerine ferforje denmiş.

 

      İnsan doğaya sözünü geçirmek yolunda en fazla uğraşı demire karşı vermiştir ve uzun yıllar boyunca çekiç, demirle tek baş etme yöntemi olarak görülmüştür.

 

İlk örneklerinden biri 4.yy.’a ait Dorset’te bulunan bir pencere parmaklığıdır. 12.yy.’da artık S ve C kıvrımları ferforjenin eskimeyen dilinin vazgeçilmez sözcükleri arasındadır. Yaprak ve çiçek motiflerinin plaka demirden ilk örneklerine de bu yy.’da Almanya’da rastlanır. 14.yy.’da dört yaprak motifine de rastlamaya başlarız. Bunun erken ve güzel örnekleri İtalya’da vardır. Demirde bu süslemelerle üçüncü boyutun da güzelliği katılmış, ışık ve gölge etkileri olabildiğince kullanılmıştır. Demirin çok kullanıldığı alanlar olan ocak ve şöminelerde ateşe dayanıklılığın üstünlüğü nedeniyle döküm ferforjenin yerine geçer.

 

 

    16. yy.’ın başlarında ferforjenin en parlak örneklerine İspanya’da rastlanır. Ferforjenin yeniden doğuşu olarak görebileceğimiz 17.yy. kendisi de amatör bir demirci olan XIII. Louis’in 1610′da tahta çıkmasıyla başlar. 18.yy.’da da altın çağ devam eder.18.yy.’ın sonlarına doğru büyük şehirlere göç, daha kolay ve ucuz üretilebilen döküm tekniğinin yaygınlaşmasını getirmiştir. Dökümcülük beraberinde doğal olarak ferforje ve dökümün bir arada kullanılmasını da gerekli kılmıştır.

   19. yy. artık ferforjeyi tamamen eski bir yöntem olarak görmeye başlamış, bu anlamda uygulamalar biçim gerektirmedikçe aranmaz olmuştur.John Ruskin ve William Morris’in felsefesi ışığında yeşeren Arts & Crafts hareketi ile modern tekniklere tepkinin doğması, özellikle iç mekan uygulamalarda ferforjenin 17. Ve 18. yy. çizgisinde gündeme tekrar gelmesini sağladı.

 

1. Dünya Savaşı tüm mimarlıkta durgunluğa yol açarken, günümüze varana kadar bazı geleneksel uygulamalar ve restorasyonlar dışında pek yeni örnek ortaya çıkmamıştır.

Ülkelerin gelişmişlik değerlendirmeleri yapılırken tükettikleri demir çelik miktarı önemli ölçüde göz önüne alınmaktadır.Bu, tabii ki endüstriyel gelişmedeki yerini ve önemini göstermektedir. Ancak Demir denilen metalin geçmişteki yeri ve önemi değerlendirildiği zaman bunun sadece endüstriyel gelişme olarak değil de diğer yönlerinin de açığa çıkarılması gerektiği ortaya çıkmaktadır.

 

 

     Demir varolduğu günden bu yana insanoğlunun savaşta silah, sosyal yaşamda araç olarak hep yanında ve ilk sırada yer almıştır. Ortaçağla birlikte demirin sanatsal yönünü keşfeden insanoğlu, ona verdiği sanatsal biçimlerle bir kere daha bu metalin ne kadar üstün olduğunu kanıtlamıştır.

Günümüzde endüstriyel alanda hak ettiği yeri alan demir, sanatsal anlamda geçmişteki yerine sahip değildir. Soğuk ve sıcak olarak işlenebilen ve gördüğü ısıl değişimler karşısında çok farklı özellikler kazanan bu harika metal , gerçek anlamda işlendiği zaman Rubensin tabloları kadar ilahi öğeler vermektedir.

 

    Bugün marka olan tüm kurumlar müşterilerini daha estetik ve dinlendirici mekanlarda ağırlamak için, masalarından tavan avizelerine kadar birçok yerde ferforje ürünleri kullanıyorlar. Salonlarda ferforje konsollar, şamdanlar, kornişler, şaraplıklar ve çiçekler için ferforje taşıyıcılar var.Ve ferforjenin cam, ahşap, mermer, seramik gibi aynı şekilde doğadan gelen ürünlerle yan yana geldiğinde, bütünleşerek güzelleştiğini görüyoruz.

 

 

Ferforje Ürünlerin Avantajları

* Dayanıklılıdır.

* Zerafetlidir.

* Güvenliklidir.

* Bakımı kolaydır.

* Çevreye saygılıdır.

* Uzun ömürlüdür.

 

FERFORJE NEDİR

 

Asıl yazılışı Ferforgé olan kelime Fransızcadır. Ocakta çalışılarak döverek işlenmiş demir  manasındadır. Bugün ferforje demirlik imalatını daha ekonomik hale getirmek için birçok yerde hazır motifler kullanılmakta ve ancak özellik isteyen işlerin bir kısmı veya tamamı elde hazırlanmaktadır. Her ne olursa olsun Ferforje demirlik tasarımı ve imalatı, emek yoğun ve titizlik isteyen bir iştir. Ferforje imalatında önemli konular şunlardır:

 

Yerine uygun tasarım

Tasarıma uygun malzeme ve aksesuar seçimi

Malzeme ve Tasarımı bir araya getirecek optimum imalat yöntemi tesbiti

Ölçülerine ve tasarımına uygun imalat

İmalat sonrası temizlik (ürün yüzeyi ve birleşmeler)

Ürün yüzeyini korumak için önlemler

Boya ve dekorlama

Montaj

İyi bir ferforje işi yukarıda verilen konular ve maliyet göz önüne alınarak değerlendirildiğinde ortaya çıkacaktır.

 

FİYATLANDIRMA:

Ferforje (ya da işlenmiş) demirlik  uygulamaları için açık bir tanımlama yapılamadığı zaman kiloyla fiyat arayışı ortaya çıkmaktadır. El işçiliğinin kiloya dökülmesi zor olduğu için de haliyle problem yaşanmaktadır. Demir sanatına katkısı olmayan ve uygulamacıyı kiloyu artırıcı malzeme kullanmaya teşvik eden bu anlayışı terk ederek proje maliyeti üzerinden fiyatlandırma daha yaralı olacaktır.

 

 

MALZEME :

Malzeme ve aksesuar üreticisi gurupta oldukça büyük ve kurumsallaşmış üreticiler bulunmaktadır. Bu arada  ferforje motif makinaları ve bazı motif kalıpları ile iş yapan  ancak kurumsal olmayan bazı tedarikçiler genelde yerel piyasada ve hiçbir kalite belgesi olmadan imalat yaparak, düşük fiyatla pazarda yer edinmeye çalışmaktadırlar. Müşterinin kendi uygulamasında hangi ürünlerin kullanıldığını sorup, kalitesinden emin olduğu malzemelerin kullanımını talep etmesi ve bunu denetlemesi yararına olacaktır. MIZRAKSAN FERFORJE kullandığı malzemelerin kurumsal bir üreticiden gelmesine ve kalitesine dikkat eder, müşterisini bu konuda bilgilendirir.

 

UYGULAMACILAR:

Uygulamacılar genelde hazır motifleri istenilen tasarıma bir demir işçiliği ile birleştirerek teslim ederler veya montajını yaparlar. Burada problem genelde bu işten anlamayan müşteriye herşeyin ferforje olarak pazarlanmasıdır. Özellikle yerine montaj isteyen ferforje demirlik işlerinde, insan sağlığını ve ergonomisini gözeten bir yaklaşım gerektirmekle birlikte, bunun eğitimsiz seyyar kaynakçılar tarafından bile yapıldığını görmekteyiz.

 

Hangi eve nasıl demirlik yapılabileceği ve standartlarının ne olacağı birçok kişi tarafından ya önemsiz ya da belirsizdir. Kanuni boşluklar ve yanlış anlamalar da bu karmaşaya katkıda bulunmaktadır. Müşterilerin talep ettikleri uygulamalarla ilgili detayları ve nedenlerini sorarak bu konuda tatmin edici bilgi almaları yararlarına olacaktır.

 

MIZRAKSAN FERFORJE uygulamalarında hazır motiflerin yanısıra, kendi tasarımı olan motifleri de kullanarak, ürünlere ayrı bir özellik katar. Bunu yaparken, üretim ve uygulama standartlarına ayrı bir önem vererek müşterilerini bu konularda bilgilendirir.

 

FERFORJE DEMİRİN TÜRKİYE’DE VE DÜNYA’DA ÖNEMİ

Asırlar boyu demirci bir ulus olma özelliğimize bir göz attığımızda, her kasabada bir demirci ocağı bulunmasının nedeninin genelde nal,pulluk,kazma-kürek, kilit ve menteşe yapımı olduğunu görürüz. Geleneksel Anadolu evinin ahşap yapısının ağır demir kaldıramaması nedeniyle, dekoratif pencere-kapı-merpen-bahçe demirliklerinin ancak cami ya da saray gibi taş binalarda kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle demirlik desenleri Beton-taş binaların yeniden ortaya çıkmasına kadar kısıtlı kalmıştır.

 

Ferforje demirlik imalatı Avrupa’da halen çok önemli bir iştir. Ferforje demirlik imalatı bir binanın sanatsal-anıtsal yanı olarak görülmüştür. Bugün Ferforje imalatlarında kullanılan birçok desen, kalıp ve aksesuar; geçen birkaç asırda yaygın şekilde taş yapılarında demirlik kullanan ve bu nedenle desen ve aksesuarda zenginleşen Avrupa’dan (İtalya, Fransa, Almanya, İspanya ve İngiltere) gelmektedir.

 

Türkiye’de beton-taş binalarda önce gereksinimle başlayan ve sonra bir moda olarak devam eden ferforje demirlik işleri, birkaç motifin bir elektrik kaynakçısı tarafından birleştirilmesi olarak görülmemelidir. Gerek imalat kalitesi ve gerekse geleneksel desenler açısından, bir zamanlar sarayları bezendirmiş, en keskin ve işli kılıçlarını yapmış demirciliğimizi yeniden canlandırabilmek için çok çaba gerekmektedir.